T: Jeśli odejdzie poeta...

07.11.2022

1. "Na odejście poety i pociągu osobowego" Tadeusza Różewicza.
Analiza i interpretacja utworu:
a) W tytule pojawia się pewna gra językowa polegająca na dwuznaczności słowa "odejście" - pociąg odchodzi = odjeżdża; poeta odchodzi = umiera
b) jak będzie wyglądał świat bez poezji?
-według podmiotu lirycznego w świecie bez poezji niewiele się zmieni, nie dzieje się nic nowego; odejście poety jest bez znaczenia, nikt nie zauwazy jego nieobecności
-tradycyjnie o poecie myśli się jako o osobie natchnionej, a w omawianym wierszu natchnienie poety zostało zestawione z codziennością i prozą życia
-tematyka utworu jest tworczość poety oraz los jego twórczości (motyw exegi monumentum i non omnis moriar)

portet poety 

W wierszu Różewicza
-niczym się nie wyróżnia
-nie zna swojego losu
- nikt nie zauważy jego odejścia
-dopuszcza do siebie myśl, że świat może istnieć bez poezji

W utworze Horacego
-twórczość poety zapewnia nieśmiertelność
-jego twórczość to jest pomnik, który przetrwa wieki
-jest dumny z tego co osiągnął

c)rola muz w utworze - poeta ma utrudniony kontakt z nimi, nie są dla niego wsparciem, nie utwierdzają go w przekonaniu, że jego poezja stanie się nieśmiertelnym pomnikiem

zdom który portret lepiej ci siada

a) Wizerunki Antygony można podzielić na 2 grupy:
  - takie, które przedstawiają bohaterkę jako niezwykle odważną kobietę, stanowczą i dumną
  - inne z kolei podkreślają jej wrażliwość rozpacz po stracie bnraci, wahającą się jaką decyzję podjąć

1. Ismena próbuje ratować Antygonę odwołując się do ojcowskich uczuć Kreona; ostrzega go, że śmierć Antygony unieszczęśliwi Hajmona.
2. Hajmon publicznie boleje nad losem narzeczonej
3. Rozmawia z Kreonem i próbuje ?? ułaskawienie narzeczonej.
4. Grozi ojcu samobójstwem, jeśli nie zmieni decyzji.
5. Wybiega z pałacu, kiedy Kreon chce na jego oczach zabić Antygonę.
6. Tyrezjarsz przepowiada śmierć Hajmona.
7. Hajmonb przedostaje się do ?? Antygony.
8. Rzuca się na ojca, lecz go nie dosięga.
9. Popełnia samobójstwo.

  Sofokles wykorzystuje Hajmona do podkreślenmia głównego wątku dramatu, czylki konfliktu między Antygoną, a Kreonem. Kreon wydając wyrok skakuje nie tylko Antygonę, ale również zsyła ogromne cierpienie na syna. Antygona poświęci nie tylko swoje szczęście, ale także zakochanego w niej Hajmona.

T: Antygona czy antygony?

19.10.2022

W moim dziele zawarte są ważne dla społeczeństwa morały. Poza tym, droga komisjo, wygrałem już 17 razy, więc uważam się za kompetentnego uczestnika. Dodatkowo nie możecie Państwo zaprzeczyć, że dzieło to jest bardzo emocjonalne i przy okazji jest dość krótkie. I wam, komisjo, i potencjalnym pospólstwem czytowników bez trudu przyjdzie przerobienie go od deski do deski.

Azaliusz

T: Wędrówką życie jest człowieka.

10.10.2022

Jaką rolę może odgrywać podróż w życiu człowieka?

Podróż w życiu człowieka pełni funkcję poznawczą, zaspokaja ciekawość i może zmienić jego pogląd na świat. Jest to również dla niektórych pewna forma wypoczynku i odcięcia.

Odyseusz - ojciec Telemacha, król Itaki, mąż Penelopy, uczestnik wojny trojańskiej, dzielny wojownik, pomysłodawca Konia Trojańskiego, przebiegły spryciarz, zakładnik Kalipso, przez gniew Posejdona nie może wrócić do domu.
Słabe strony: nie sprzyjają mu niektórzy bogowie
Mocne strony: waleczność, spryt, mądrość
Zagrożenia: śmierć(potencjalna), gniew bogów, utrata tronu
Szanse: dotarcie do Itaki ponadludzkim wysiłkiem

Azaliusz

T: Mitologia grecka.

od 21.09.2022 do 30.09.2022...?

Funckje mitów:
1. poznawcze
   - tłumaczą zjawiska przyrodnicze
   - oswajają lęk
   - objaśniają świat
   Przykład: Mit o Demeter i Korze
2. światopoglądowe
   -kształtują pogląd na świat
   -pokazują wzorce zachowań
   -określają normy życia społecznego
3. sakralne
   -systematyzują wierzenia
   -określają kompetencje Bogów i sposoby oddawania im czci

Rodzaje mitów
1. kosmogoniczne (o powstaniu świata)
2. antropogeniczne (o powstaniu człowieka)
3. genealogiczne (o rodach)
4. teogoniczne (o narodzinach Bogów)
5. heroiczne (o herosach)

Stworzenie świata - plan wydarzeń
1. Chaos
2. Powstanie Uranosa (nieba) i Gaji (ziemi)
3. Strącenie dzieci przez Uranosado Tartaru
4. Przejęcie tronu przez Kronosa
5. Kronos pożera własne dzieci
6. bunt Zeusa
7. przejęcie przez Zeusa władzy

Drzewo genealogiczne
...

Miejsce gdzie trafiały dusze:
1. Wyspa błogosławionych, gdzie trafiały dusze sprawiedliwe; łagodny krajobraz, kwiaty, rzeki, złote miasto, wieczna młodość, Pola Elizejskie.
2. Tartar, gdzie trafiały dusze złoczyńców; czeluści piekielne, demony, kary, jeyki cierpiących dusz, potworne Erynie.

sposób, w jaki na ludzkie życie miała zapowiedź sądu ostatecznego:
1. zapowiedź nagrody - motywacja do życia zgodnego z zasadami
2. życie w nieustannym strachu przed karą

1. Matka (Reja, Gaja) - kochały swoje dzieci, kiedy okazało się, że ojcowiesą dla nich śmiertelnym zagrożeniem; zaczęły pzeciwko nim spiskować i sprzymierzyły się z dziećmi w walce z ojcami
2. Ojciec (Uranos i Kronos) - rywalizują z potomstwem, nie chcą ustąpić pola, walczą z nimi o władzę (głównie z synami!); li dzieci nie spełniają ich oczekiwań, są gotowi je zabić.

tu chyba czegoś brakuje..

14. Mit o Orfeuszu i Eurydyce.

Orfeusz:
1. wybitny muzyk - grał na lutni
2. śpiewak - wybitny v2
3. król Tracji
4. mąż Eurydyki
5. został rozszarpany przez Menady
6. o jego niezwykłym talencie świadczy to, że potrafił oczarować swoją muzyką bestię i bogów
7. człowiek niezwykle odważny, o czym świadczy fakt, że zszedł do królestwa podziemi

Eurydyka:
1. żona Orfeusza
2. była nimfą rzeczną
3. wierna żona, o czym świadczy fakt, że uciekała przed napastnikiem, który chciał ją porwać ...??????

15. Rekonstrukcja wydarzeń:
1. ucieczka Eurydyki przed Aristajosem
2. śmierć Eurydyki
3. wyprawa Orfeusza do Hadesu
4. zgoda na powrót Eurydyki
5. złamanie zakazu i utrata ukochanej

16. Dlaczego Orfeusz odwrócił się?
Orfeusz odwrócił się, łamiąc zakaz, bo jego pragnienie zobaczenia żony było tak wielkie, że jego sumienie z nim nie zwyciężyło.

Motywy: miłość, strata, tęsknota, cierpienie

17. Mit o Prometeuszu.
Prometeizm - postawa moralna, której wyrazem jest poświęcenie się jednostki dla dobra ogółu (postawa prometejska)

18. Plan wydarzeń
1. puszka Pandory
2. oszukanie Zeusa i kradzież ognia
3. podarowanie ludziom ognia i rozgniewanie Bogów
4. przywiązanie do kamienia
5. uwolnienie się spod łańcuchów
6. przesłanie nękania przez Zeusa

T: Wprowadzenie do literatury starożytnych.

19.09.2022

1. Wprowadzenie do kultury starożytnych
   Uważa się, że literatura grecka wyrosła z obrzędów religijnych, że jej źródło stanowi mitologia. Świat mitilogii greckiej jest wyjątkowo barwny i dynamiczny.
2. Gatunki literackie:
   • Epika
     Za źródło epiki jako samodzielnego rodzaju literackiego uznajde sie ludowe opowieści przekazywane ustnie, dotyczące legendarnej i historycznej przeszłości: mity, podania, baśnie.
   • Liryka
     Ten rodzaj literacki, dopuszczający do głosu przemawiającą o swoich wewnętrznych przeżyciach jednostkę, obejmuje wiele różnych gatunków. Liryka uznawana jest za pierwotną formę twórczości literackiej w ogóle. Wywodzi się ją z obrzędów religijnych. Na początku do liryki należały teksty pieśni wykonywanych akompaniamentem muzycznym w ramach uroczystości religijnych, patriotycznych, lub związanych z życiem codziennym.
   Liryka - twórcy
   1. Tyrajtos - twórzył utwory o tematyce patriotycznej, wzywającej do walki w obronie ojczyzny, któej niepodległość zostaje zagrożona, do trwania na polu walki i gotowości oddania życia za swój kraj; od imienia poety poezja patriotyczna, wzywająca do walki, określana jest mianem poezji tyrtejskiej, a postawę pełną gotowości do oddania życia w obronie kraju - postawą tyrtejską.
   2. Safona - pierwsza znana poetka, tworzyła lirykę indywidualną, tematyka jej utworów skupiała się wokół miłości.
   3. Anakreot - autor wierszy o tematyce besiadnej, dominuje beztroski i radosny nastrój; beztroski, żartobliwy utwór, w którym przeważają motywy biesiady i miłosnej igraszki nazywa się anakreontykami.
   • Dramat
     To rodzaj literacki obejmujący utwory przeznaczone w zasadzie do wystawiania na scenie, mające formę dialogu, Wyrósł z obrzędów religijnych. Oba podstawowe gatunki dramatu z obrzędów ku czci Dionizosa. Tragedia z tak zwanych Wielkich Dionizji, komedia z Małych Dionizji.
3. Pojęcia i terminy:

   Mit to opowieść o bogach, demonach, legendarnych bohaterach i nadnaturalnych wydarzeniach, będąca próbą wyjaśnienia odwiecznych zagadnień bytu, świata, życia i śmierci, dobra i zła, oraz przeznaczenia człowieka.

   Symbol to motyw, bądź zespół motywatorów, pojęć, obrazów, które oprócz znaczenia dosłownego posiadają także znaczenie ukryte - symboliczne. W przeciwieństwie do alegorii, która może być odczytana tlko w sposób jednoznaczny, symbol posiada charakter chwiejny, niejednolity znaczeniowo, możliwości jego interpretacji są dowolniejsze. Smbol jest odczytywany w kontekście całego utworu, posiada charakter tajemnicy, cechuje się niejednoznacznością i zagadkowością.

   Sacrum (łac.) to sfera świętości, wokół której koncentrują się wierzenia i obrzędy, praktyki religijne. Właściwość (stała, lub ulotna), która przysługuje niektórym przedmiotom (narzędzia kulkut religijnego - naczynia, święte księgi, szaty), istotom (król, kapłan), przestrzeniom (świątynia, wniesienie), okresom (niedziela, czas postu, Wielkanoc, itp.). Siedzibą sacrum może stać się wszystko, nawet zwykłe przedmioty; miejsca czy osoby mogą otrzymać tą właściwość, lub ją utracić. Przeciwieństwem sacrum jest profanum - przestrzeń przeznaczona dla niewtajemniczonych (profanów).

   Profanum(łac. pro przed, fanum świątynia) - to, co ludzkie, sfera świeckości, przeciwieństwo sacrum - sfery świętej. W sferze tej odbywają się wszystkie codzienne wydarzenia z życia człowieka. Profanum jest łacińskim słowem dla świeckości.

T: Sztuka antyku.

12.09.2022, 14.09.2022

W sztuce antycznej Grecji wyróżnia się kilka okresów:

1. geometryczny
2. orientalizujący
3. czarnofigurowy
4. okres klasyczny
5. okres archaiczny
6. okres hellenistyczny

Najważniejsze porządki architektoniczne w antyku to styl dorycki i styl joński.

Mity do powtórzenia (termin 21.09):

a)Mit o stworzeniu świata
b)Mit o Prometeuszu
c)Mit o Pandorze
d)Mit o Tezeuszu
e)Mit o Niobe
f)Mit o rodzie Labdakidów
g)Mit o Syzyfie
h)Mit o Demeter
i)Mit o Orfeuszu
j)Mit o Dedalu i Ikarze

1. Rzeźba Grupa Laokoona przedstawia mężczyznę, który wraz ze swoimi synami próbują się uchronić przed ukąszeniem węża. Obraz tej rzeźby wywołuje u mnie uczucie zzdrowej relacji ojciec - dzieci.
2. Grupa Laokoona jest starodawną rzeźbą ukazującą dzieci z ich ojcem. Próbują się oni uwolnić, aby nie zotać ugryzionym. Stało się tak dlatego, że Laokoon był kapłanem przewidującym przyszłość. Pewnego dnia ujrzył, że jego lud upadnie, więc postanowił go ostrzec, lecz nie spodobało sie to Bogom. Rzeźba ta przedstawia nie tylko ból fizyczny bohatera(ugryzienie przez węża), lecz także ból psychiczny(jego synowie umrą przez niego)

T: Filozofia starożytnych.

09.09.2022

1. Arystoteles to jeden z trzech najważniejszych filozofów. Wymyślił on zasadę złotego środka. Polega ona na tym, że człowiek dąży do materialnego, lub psychicznego szczęścia, jednocześnie nie umiejąc zdefiniować czym to szczęście jest. Jego główne założenia to:
   • Świat nie jest wyłącznie materialny, ani duchowy.
   • Każda rzecz jest rezultatem połączenia bezkształtnej i wiecznej materii z niematerialną formą.
   • Forma jest źródłem ruchu i przyczyną przemian.

   Zawdzięczamy mu również podzielenie nauki na teoretyczną, praktyczną i poetyczną.

2. Stoicyzm to szkoła filozoficzna powstała na końcu IV wieku p.n.e. Jej głownymi założeniami było:
   • kierowanie się rozumem
   • cnota
   • dyscyplina moralna
   • równowaga duchowa

   Filozofia ta zakładała równowagę pomiędzy radością, a smutkiem i życie zgodne z naturą i rozumem. Głównym celem stoików było osiąganie szczęścia przez wewnętrzną dyscyplinę moralną, sumienne spełnianie tych obowiązków, które spadają na nas naturalną koleją rzeczy, oraz odcięcie swoich emocji od zdarzeń zewnętrznych, czyli utrzymywanie stanu spokojnego szczęścia niezależnie od zewnętrznych warunków

3. Sokrates:
   • urodził się 469 r. p.n.e.
   • mieszkał w stolicy Grecji - Atenach
   • poświęcił życie poszukiwaniu mądrości, którą uważał za najważniejszą
   • jego główne założenia to:
     1. prawdziwą mądrość człowiek może odnaleźć tylko w samym sobie
     2. to, co powszechnie uchodzi za wiedzę jest pozbawione wartości
     3. człowiek mądry zawsze wybiera to, co sprawiedliwe i dobre
   • wiele osób uważało go za nauczyciela, ale sam on temu zaprzeczał
   • nie spisywał ksiąg, ani pism, tylko rozmawiał z młodzieżą
   • został oskarżony, że psuje młodzież i nie wierzy w bogów ateńskich, za co skazano go na karę śmierci w 399 r. p.n.e.
4. Epikureizm. Kierunek filozoficzny zapoczątkowany w starożytności przez Epikura, w około 306 r. p.n.e. kontynuowany także w czasach nowożytnych. Podobnie jak w większości kierunków filozoficznych hellenizmu, dla epikurejczyków najważniejszą dziedziną filozofii była etyka - uważali oni, że podstawowym zagadnieniem filozoficznym jest szczęście, którego upatrywali w przyjemności. Epikur zauważył też, że w odczuwaniu przez ludzi ich naturalnej radości życia przeszkadzają rozmaite lęki, które dzisiaj określilibyśmy jako egzystencjalne. Lęki te to:
   • lęk przed śmiercią
   • lęk przed gniewem bogów
   • lęk przed cierpieniem

T: Fundamenty kultury Europejskiej.

05.09.2022

Jak postrzegam Antyk?

Moim zdaniem antyk wyróżnia się przede wszystkim światopoglądem wydawającym się dzisiaj dość abstrakcyjnym. Na przykład fascynuje mnie spojrzenie Greków na homoseksualizm i seksualność ogólnie. Świetnie podsumowuje to ten wiersz Stratona z Sardesu:

Gdy chłopiec ma lat dwanaście, raduje mnie,
A kiedy w trzynasty rok życia wkracza, wabi mnie jeszcze bardziej.
Lecz w wieku lat czternastu słodszym jest kwieciem miłości,
Piętnaście zaczynając, rozkoszniej się kochać daje.
Szesnastoletni dla bogów są wszystkich przeznaczeni,
Zaś siedemnastoletnich nie szukam, należą do Zeusa.
Gdy jeszcze starsi cię nęcą, już grą to być przestaje,
Ty bowiem czekasz, by on ci odparł.

T: Lekcja organizacyjna.

02.09.2022

Lista lektur:

• Antygona Sofokles - całość
• Mitologia Jan Parandowski - część dotycząca Grecji
• Iliada Homer
• Kwiatki Świętego Franciszka
• Legenda o świętym Aleksym
• Lament świętokrzyski
• Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią
• Pieśń o Rolandzie
• Kronika polska Gal Anonim
• Boska komedia Dante Alighieri

Sprawdziany:

1. Antyk
2. Biblia
3. Średniowiecze
4. Renesans (może?)